Alamut castle
در فاصله 108 کیلومتری از شهر قزوین و در شمال شرقی روستای گازرخان دژی اسرارآمیز قرار گرفته که خاستگاه وقایع تاریخی و افسانه های کهن ادوار دور این منطقه است. دژ الموت.
این دژ به نامهای دژ حسن صباح یا در زبان محلی به نام قلعه حسن نیز شناخته میشود.این دژ با گستره 2000 مترمربع روی تخته سنگی عظیم بنا شده که 200 متراز زمینهای اطراف خود بلندتر است . همین باعث نفوذناپذیری و دسترسی سخت به دژ شده به طوری که تنها یک راه دسترسی به ان وجود دارد که در شمال شرقی دژ است و سایر جهات دژ پرتگاه ها و دره های عمیق قرار دارند.محل استقرار این دژ به گونه است که به بخش زیادی از دره و رود الموت رود و کوههای اطراف مشرف بوده و هرگونه فعالیت در این مناطق به خوبی قابل مشاهده است.این در حالی است که خود دژ فقط از فاصله نزدیک قابل تشخیص بوده وتنها نقاط کمی در قسمت شمالی به از مشرف هستند.
دژ از دو قسمت شرقی به نام قلعه بالا و غربی به نام قلعه بزرگ تشکیل شده .در ساخت ان ازسنگ و اجرو ملات گچ استفاده شده. تاریخ ساخت این بنا را دوران پیش از مادها دانسته اند ولی بعضی از تاریخ نگاران ساخت(بازساخت) این قلعه را مربوط به دوره سلجوقی و به دستور حسن ابن زید میدانند. درمطالعات باستانشناسی اخیر اثار سه دوره تاریخی مادی،سلجوقی و صفوی پیدا شده است.
این دژ در سال 483 ه.ق توسط حسن صباح تسخیر و از ان به بعد به عنوان مرکز فرماندهی اسماعلیان قرار گرفت.بنا بر روایات تاریخی حسن صباح حدود سی و پنج سال از این دژ خارج نشد و از انجا به فرماندهی اسماعیلیان می پرداخت.در زمان اوج رونق این دژکتابخانه ای عظیم در ان بنا شده و تا زمان حمله مغولها مورد استفاده بوده است.
وجود اب انبارهای سنگی و مهندسی و انبارهای اذوقه بزرگ امکان مقاومت اهالی دژ حتی تا چندین سال را نیز فراهم میکرده اما سرانجام در سال 654 ه.ق بعد از چندین سال جنگ و مقاومت با تسلیم شدن اخرین فرمانده اسماعیلیان به هلاکوخان مغول این دژ نیز به دستور او ویران و به اتش کشیده شد.
در دوران صفویه از ان به عنوان زندان و تبعیدگاه استفاده میشد و پس از ان به فراموشی سپرده شد.
در سال 1381 ه.ش به ثبت میراث فرهنگی ایران درآمد . هم اکنون از برجهای قلع سه برج شمالی و جنوبی و شرقی برپا هستند.سه ابانبار دستکند و چندین اتاق که در داخل سنگها قرار گرفته اند چند اتاق نگهبانی، قسمت زیادی از دیوارها ،اسطبل و دروازه ورودی برپا هستند.این بنا همچنان در دست حفاری های باستانشناسی است.
